Sınavlara hazırlanan pek çok öğrencinin ortak kaygısıdır: “Daha çok çalışıyorum ama netlerim düşüyor!” Özellikle YKS, TYT, AYT gibi zorlu sınavlara hazırlık sürecinde motivasyonu en çok sarsan durumlardan biri budur. Bu yazı, netlerinin neden düştüğünü anlaman ve tekrar yükseltmen için hazırlanmış kapsamlı ve samimi bir rehber.
1. Netlerin Gerçekten Mi Düşüyor, Yoksa Algısal Bir Düşüş Mü?
İlk yapman gereken şey: veriye dayalı konuşmak.
- Son 5 denemeni tarih sırasıyla not et.
- Hangi derste ne kadar net yapmışsın?
- Ortalamada mı düşüş var, yoksa bazı testlerde mi?
Bazen genel bir “düşüş hissi”, sadece bir iki kötü denemeden kaynaklanabilir. Önce tabloya bir bak. Gerçekten mi düşüyorsun, yoksa moralin mi bozuk?
2. Konu Eksikliği Yerine Tekrar Eksikliği
Birçok öğrenci şöyle düşünür: “Bu konuyu öğrendim, geçtim.” Oysa bilgiler zihinde unutulmaya meyillidir. Psikolojide buna Ebbinghaus’un unutma eğrisi denir.
İlk öğrenmeden 1 hafta sonra bilgilerin %70’i unutulabilir.
🔁 Çözüm:
- Haftalık tekrar günü belirle.
- Çözdüğün testlerin yanlışlarına geri dön.
- 15-20 dakikalık tekrarlar bile etkili olur.
3. Soru Tarzları Değişti mi?
TYT ve AYT gibi sınavlarda soru tarzları yıldan yıla değişebilir. Sen aynı konuyu çalışıyor ama farklı formatta sorulara denk geliyor olabilirsin.
📌 Öneri:
- Farklı kaynaklardan test çöz.
- MEB ve ÖSYM’nin örnek sorularını incele.
- “Daha zor kaynaklarla mı çalışıyorum?” sorusunu kendine sor.
Bazen netlerin düşmez, sadece sorular daha kalitelidir. Bu da iyiye işarettir.
4. Zaman Baskısı ve Deneme Performansı
Denemelerde gerçek bilgini değil, performansını ölçersin. Yani;
- Süreyi iyi yönetememek,
- Önceki yanlışların moralini bozması,
- Sınav stratejilerinin oturmamış olması, net düşüşüne neden olabilir.
🎯 Ne yapabilirsin?
- Zaman tutarak test çöz.
- Zihinsel nefes molaları ver.
- Deneme sonrası kendine çok yüklenme. Bir maç daha var.
5. Mental Yorgunluk ve Tükenmişlik
Netlerin düşüşünün sebebi bazen çalışmamak değil, çok fazla çalışmak olabilir.
📉 Belirtiler:
- Ders başında dikkatin çabuk dağılması
- Her gün test çözmene rağmen verim alamamak
- Artan sinirlilik, kaygı ya da tükenmişlik hissi
🛌 Çözüm:
- Haftada 1 gün tamamen dinlen.
- Günlük çalışmaları kısa bloklara böl.
- Uyku kaliteni artır (7-8 saat uyku altın kuraldır)
6. Karşılaştırma Zehri
Sosyal medya, WhatsApp grupları, Discord sunucuları… “Ben bugün 6 saat çalıştım”, “Ben 90 net yaptım” gibi cümleler seni olumsuz etkiliyor olabilir.
🧠 Unutma:
- Her öğrencinin temposu farklıdır.
- Başkalarının temposuna göre değil, kendi gelişimine göre değerlendirme yap.
Kendinle yarış. Bugünkü sen, dünkü senden daha iyiyse, yolundasın.
7. Rutinlere Sıkışmak
Her gün aynı saatlerde, aynı kaynaklardan, aynı şekilde çalışmak bir süre sonra zihinsel doygunluk yaratır.
🎨 Çeşitli Ol:
- YouTube’dan konu anlatımı izle
- Farklı hocalardan soru çözümü dinle
- Grup çalışması ya da soru tartışmaları yap
Zihni uyar. Öğrenme eğlenceli olduğunda kalıcı olur.
8. Fiziksel Sağlık = Akademik Başarı
- Yeterli su içiyor musun?
- Her gün en az 30 dk hareket ediyor musun?
- Kahvaltı yapıyor musun?
Bunlar küçük gibi görünse de beyin performansını doğrudan etkiler. Susuz bir beyin, yorgun bir zihin yaratır.
9. Her Düşüş Bir Şey Öğretir
Bazen düşmek, yükselmenin ilk adımıdır. Çünkü hata varsa, öğrenilecek bir şey de vardır. Bu süreçte önemli olan; hatayı bulmak, nedenini anlamak ve kendine kızmadan düzeltmektir.
🧭 Kendine şu soruyu sor:
“Bu net düşüşü bana ne öğretti?”
10. Sonuç: Düşüş Korkutmasın, Yön Versin
Netlerin düşmesi dünyanın sonu değil. Asıl mesele, bunun nedenini analiz edip yeniden yükselişe geçebilmek.
- Hangi konularda eksiğin var?
- Zihinsel olarak yorgun musun?
- Farklı soru tiplerine açık mısın?
- Kendini motive edecek yeni bir yöntem denedin mi?
Unutma:
“Başarısızlık, tekrar denemek için bilgi verir.”
Düşüyorsan kalkarsın. Çünkü bu süreçte en önemli şey, yolculuğa devam etmektir.
Yılmak yok. Çünkü sen bu yol için çabalıyorsun.
🎯 Devam et. Hedefe bir adım daha yaklaştın.